Analysis of Gradation in Moral Values within the Islamic Ethical System, Emphasizing Types of Guidance

Document Type : Original Article

Authors

1 Graduate of Qom Seminary and PhD in Islamic Studies Teaching, specialization in Ethics, Qom, Iran

2 Graduate of Qom Seminary and PhD in Islamic Studies Teaching, specialization in Ethics, Qom, Iran.

10.22034/ethics.2025.51829.1745

Abstract

The analysis of "moral values" is a central issue in the philosophy of ethics, playing a pivotal role in ethical studies. This issue is foundational to the formation of ethical schools and is considered a key factor in distinguishing and shaping various ethical frameworks. This article aims to provide a precise analysis of "moral values" by exploring the gradation of moral values and their role in constructing value systems. Using a descriptive-analytical method and drawing on religious texts, two types of gradational systems are presented: (1) gradation based on individuals’ levels of knowledge and insight, which, through innate, legislative, and motivational guidance, establishes three distinct domains for moral value assessment; and (2) gradation based on virtues and vices in ethical living. According to the preferred view, the degree of knowledge and insight is the most significant criterion for moral value assessment, and without considering this element, a coherent system of moral values cannot be achieved.


Keywords

Main Subjects

References

فهرست منابع

* قرآن کریم.
** نهج‌البلاغه (تصحیح: صبحی صالح).
ابن بابویه، محمد بن علی. (شیخ صدوق) (۱۴۱۳ق). من لایحضره الفقیه. قم: جماعة المدرسین فی الحوزةالعلمیه.
ابن‌سینا، حسین‌بن عبداللّه. (۱۴۰۵ق). الشفاء، المنطق. (تصحیح: ابراهیم مدکور). قم: مکتبه آیة‌اللّه العظمی مرعشی نجفی.
آملی، محمدتقی. (بی‌تا). دررالفواید. قم: اسماعیلیان.
بهمنیار، مرزبان. (۱۳۷۵). التحصیل. (تصحیح: مرتضی مطهری). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
پینکافس، ادموند. (۱۳۸۲). از مسئل‌محوری تا فضیلت‌گرایی. (ترجمه: حمیدرضا حسنی و مهدی لیپور). تهران: معارف.
جوادی آملی، عبداللّه. (۱۳۹۵). تفسیر تسنیم. (ج ۱۲ ). قم: اسراء.
جوادی‌آملی، عبداللّه. (۱۳۷۵). رحیق مختوم. قم: مرکز نشر اسراء.
حق‌شناس، حمیدرضا؛ غنوی، امیر؛ فلاح، محمد جواد. (۱۳۸۸). گونه‌های بیان اولویت اخلاقی در روایات. فصلنامه اخلاق‌پژوهی. 2(4)، 58–80.
حلوانی، حسین بن محمد. (۱۴۰۸ق). نزهه الناظر و تنبیه الخاطر. قم: مدرسه الامام المهدی(عج).
دهخدا، علی اکبر. (۱۳۷۷). لغت نامه. تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران، روزنه.
سبزواری، ملاهادی (۱۴۱۶ق). شرح المنظومه. تهران: نشر ناب.
شهید‌ثانی، علی ‌بن ‌احمد العاملی. (۱۴۰۹ق). حقایق‌الایمان. قم: مکتبه‌المرعشی النجفی.
شیرازی، محمدبن ابراهیم (ملاصدرا). (۱۳۸۶). الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة. قم: مصطفویه.
شیرازی، محمدبن ابراهیم (ملاصدرا). (۱۴۱۸ق). تفسیرالقرآن‌الکریم. بیروت: دارالتعارف.
صدوق، محمد بن بابویه (شیخ صدوق) (۱۳۹۰). عیون اخبارالرضا. تهران: الاعلمی.
طباطبایی، سید محمد حسین (علامه طباطبایی) (۱۳۹۰ق). المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.
طبرسی، علی بن حسن. (۱۳۸۵). مشکاه الانوار فی غررالاخبار. نجف: مکتبة الحیدریه.
عالم‌زاده نوری، محمد. (۱۳۹۶). ماهیت تشکیکی مفاهیم اخلاقی و نقش آن در تفسیرگزاره‌های اخلاقی. مجله ذهن. 69(18)، 125–158.
عسگری، مرتضی. (۱۳۸۶). عقاید اسلام در قرآن. (ترجمه: محمدجواد کرمی). تهران: مرکز فرهنگی انتشاراتی منیر.
فرانکنا، ویلیام کی. (۱۳۷۶). فلسفۀ اخلاق. قم: مؤسسه فرهنگی طه.
فیض‌کاشانی، ملامحسن. (۱۳۵۸). علم‌الاصول فی اصول‌الدین. قم: بیدار.
کلینی، محمد بن یعقوب. (۱۴۰۷ق). الکافی. تهران: الاسلامیه.
گنسلر، هری جی. (۱۳۸۵). درآمدی جدید به فلسفۀ اخلاق. (ترجمه: حمیده بحرینی). تهران: آسمان خیال.
مازندرانی، مولیٰ صالح. (۱۳۸۲). شرح الکافی، الاصول و الروضه. تهران: المکتبة الاسلامیه.
مجلسی، محمدباقر (علامه مجلسی). (۱۳۹۸). مرآة العقول. تهران: دار الکتب الاسلامیه.
مجلسی، محمدباقر (علامه مجلسی). (۱۴۰۳ق). بحار الأنوار الجامعة لدُرر أخبار الأئمة الأطهار. بیروت: مؤسسه الوفاء.
مصباح یزدی، محمدتقی. (۱۳۷۴). دروس فلسفۀ اخلاق. تهران: کیهان.
مصباح یزدی، محمدتقی. (۱۳۸۲). شرح الهیات شفاء. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مصباح یزدی، محمدتقی. (۱۳۸۴). اخلاق در قرآن. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مصباح یزدی، محمدتقی. (۱۳۸۹). آموزش فلسفه. تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل.
مطهری، مرتضی. (۱۳۷۷). مجموعه آثار شهید مطهری (ره). تهران: صدرا.
مکارم شیرازی، ناصر. (۱۳۷۱). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
میراحمدی، عبداللّه؛ مکاریان کاشان، فاطمه (۱۴۰۰ق). کاربرد منطق فازی در تبیین مفاهیم تشکیکی اخلاقی در قرآن. مجله پژوهش دینی. 20(42)، 269–294.
نراقی، محمد مهدی. (۱۳۶۷). مشکلات العلوم. تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
هولمز، رابرت ال. (۱۳۸۲). مبانی فلسفۀ اخلاق. (ترجمه: مسعود علیا). تهران: ققنوس.
الهی قمشه‌ای، محی‌الدین. (بی‌تا). حکمت‌ الهی. تهران: انتشارات اسلامی.

Files

Share

How to cite

Statistics