نقش ارزش‌ها در علم اقتصاد و در تعیینِ «واقعیت»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمی

چکیده

مسائل بنیادین در علوم مختلف و از جمله در اقتصاد است که ترابط آنها ناخواسته مغفول واقع شده و یا به عمد با اهدافی نظیر ترویج سکولاریسم یا تداوم سلطه اقتصاد سرمایه‌داری نادیده گرفته می‌شود. هنوز این باور در میان برخی از صاحب‌نظران وجود دارد که ارزش‌ها هیچ نقشی در علم اقتصاد یا در تعیین «واقعیت» نداشته و  در بطن نظریه‌های علمی گنجانده نشده‌اند و خارج از قلمرو عینیت هستند. پژوهش حاضر بر این مبنا استوار شده که نمی‌توان تحقق اقتصاد فارغ از ارزش را پذیرفت. به تعبیر روشن‌تر‌‌‌‌، تفکیک گزاره‌های اثباتی از گزاره‌های هنجاری‌‌‌‌، نه ممکن است و نه مطلوب. از نقطه نظر کاربردی نیز این تفکیک نادرست است و پیامدهای ناگواری دارد. در این پژوهش که با روش توصیفی۔تحلیلی انجام پذیرفته‌‌‌‌، مسیرهای مختلف ورود ارزش‌ها به گزاره‌های اثباتی اقتصاد‌‌‌‌، تبیین شده و تلاش شده تا برخی از لوازم و تبعات این تفکیک‌‌‌‌، مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The role of values in economics and in determining “reality”

نویسنده [English]

  • mahmoud dehghani
faculty member
چکیده [English]

Scientific disciplines, including economics, often disregard important fundamental issues either intentionally or unintentionally. This may be due to motives such as promoting secularism or maintaining the dominance of capitalist economics. Some experts still believe that values play no role in economics or in determining reality and are therefore excluded from scientific theories as they lie outside the realm of objectivity. However, it is now widely accepted that an economy without values cannot be considered valid. It is neither possible nor desirable to separate affirmative propositions from normative propositions. This separation leads to incorrect practical implications. This descriptive-analytical research investigates the different ways values can be integrated into economic proof propositions. It also highlights some of the implications and consequences of this separation. The research touches on topics such as probative economics, normative economics, the relationship between ethics and economics, objective reality, and Islamic economics.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Probative economics
  • normative economics
  • the relationship between ethics and economics
  • objective reality
  • Islamic economics