بررسی و تحلیل دیدگاه آیة اللّه مصباح یزدی در مورد ملاک اعتبار گزاره‌های اخلاقی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

2 استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

چکیده

آیة اللّه محمد تقی مصباح یزدی دیدگاه رایج فلاسفه در مورد ابتنای قضایای اخلاقی بر مشهورات و نیز دیدگاه علامه طباطبایی در مورد ابتنای قضایای اخلاقی بر قضایای اعتباری و برساختۀ بشری را نمی‌پذیرد و تلاش می‌کند نشان دهد که قضایای اخلاقی ریشه در واقعیت‌ها دارند و مقصود فلاسفه هم از مشهوری دانستن قضایای اخلاقی، اعتبار این قضایا تنها به دلیل شهرت نیست. آیة اللّه مصباح یزدی، نظریۀ متکلمین در مورد بداهت حُسن و قبح قضایای اخلاقی را نیز نمی‌پذیرد و معتقد است حتی اصولی نظیر حُسن عدالت، بی‌نیاز از استدلال نیست. ایشان بر این باورند که معیار خوبی یا بدی افعال و اعتبار قضایای اخلاقی، تناسب آنها با هدف نهایی و کمال حقیقی انسان است. در این مقاله با روش تحلیلی و تطبیقی، ضمن تبیین دیدگاه آیة اللّه مصباح یزدی  دربارۀ معیار اعتبار قضایای اخلاقی، افزون بر سنجش سازگاری دیدگاه ایشان در دفاع از فلاسفه با عبارات فیلسوفان،  به تحلیل و بررسی اعتبار دیدگاه ایشان پرداخته شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of Ayatollah Mesbah Yazdi's View on the Criterion of the Validity of Moral Propositions

نویسندگان [English]

  • Ali Karbalaei Pazuki 1
  • Seyyed Jaaber Mousavirad 2
1 associate Professor, Faculty of Theology and Islamic Knowledge, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Department of Islamic Philosophy and Theology, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Ayatollah Mesbah Yazdi's view on the criterion of the validity of moral propositions is a different view from the general Muslim philosophers and theologians. He does not accept the common view of philosophers on the basis of moral propositions on fame (Mashhurat), and also Allameh Tabatabai's view on the basis of moral propositions on human conventional statements, and tries to show that moral propositions are rooted in facts. Ayatollah Mesbah does not accept the theologians' theory of self-evidence of good and evil, and believes that even principles such as the good of justice and the evilness of oppression need argument. He believes that the criterion of good or bad actions and the validity of moral propositions is their proportionality with the ultimate goal and true perfection of man. In this article, by descriptive method and text analysis, while explaining Ayatollah Mesbah's view on the criterion of good and evil, first an attempt is made to assess the extent to which his view to defend philosophers is consistent with the expressions of philosophers themselves.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Moral Propositions
  • Intrinsic Goodness and Evilness
  • Mohammad Taghi Mesbah Yazdi
  • Famous Propositions
  • Metaethics
  • Analytical Ethics