نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
استادیار پژوهشگاه قرآن و حدیث
چکیده
کلیدواژهها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
نویسنده [English]
«عدالت» از جمله مفاهیمی است که از منظرهای گوناگون بدان پرداخته شده است. در این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و با تکیه به قرآن و حدیث، به عدالت پرداخته شده و از منظر هنجاری «عدالت به مثابه مسئولیت» تحلیل و بررسی شده است. مسئله اصلی پژوهش حاضر اینست که عدالت را به مثابه مسئولیت، تکلیف و حقوق دیگران و در ربط و نسبت میان خود و دیگران و دیگر مفاهیم اخلاقی بررسی کردهایم. روشن گردید که عدالت مفهومی پایهای و نخستین است. مسئولیت نخستین عاملان اخلاقی اعم از انسانها و حاکمان «عدالت» است. عدالت به مثابه مسئولیتی وجوبی است که پس از تحقق آن، مسئولیتهای خیرخواهانه و نیکوکارانه، قابلیت اجرا دارند. عامل اخلاقی هرچند که مسئولیت رفتار برابر با دیگران دارد اما این نگاه برابری و مساواتگونه، همه داستان عدالت نیست. مسئولیت انسان برپایه عدالت فراتر از مساوات و برابری است. عدالت اقتضائات دیگری از جمله انصاف و جبران هم دارد که مبتنی بر آنها نیز مفاهیم اخلاقی معنا خواهند گرفت. عدالت به مثابه مسئولیت، اقتضای تعادل و انصاف میان خود و دیگران را دارد و در موقعیتهایی انسان را ملزم به مسئولیتپذیری همگانی میکند.
کلیدواژهها [English]
)