آسیب‌شناسیِ پژوهش‌های ایرانیِ اخلاق فناوری اطلاعات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

پژوهشکده قرآن و حدیث

10.22034/ethics.2024.51424.1687

چکیده

در سال های اخیر پژوهش هایی (هرچند ناکافی) درباره موضوعات و مسائل اخلاقی فضای مجازی و هوش مصنوعی در جامعه ما انجام شده است، اما پایایی و پویایی این شاخه پژوهشی نوپدید مستلزم شناخت نقاط ضعف این آثار (و به طور کلی هرگونه فعالیت در این زمینه)است. هدف پژوهش حاضر، که در این راستا انجام شده، شناسایی و بررسی برخی از کاستی ها و معرفی عوامل و زمینه های آنها است. روش تحقیق از نظر گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای، و از جهت بررسی به صورت تحلیلی و انتقادی بوده است. یافته های تحقیق بیان گر آن است که حوزۀ پژوهشیِ اخلاق فناوری اطلاعات (اَخفا) در کشور ما با آسیب هایی چون ورود دیرهنگام و ناکافی، ضعف تحلیل اخلاقی، پراکنده پژوهی، کمبود پژوهش های تولیدیِ مبتنی بر آموزه های دینی، و فقدان ارتباط مناسب با جامعه هدف دست به گریبان است. مقاله پس از بررسی این کاستی ها، مواردی چون نوپدید بودن این شاخه پژوهشی، کمبود محققانِ اخفاپژوه، فقدان مراکز تخصصی، و کم رونق بودن فضای نقد علمی را به عنوان عوامل یا زمینه های شکل گیری این کاستی ها معرفی می کند. ارائه راهکار برای رفع یا کاهش این کاستی ها در مقاله ای مستقل انجام خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Pathological Analysis of Iranian Research on Information Technology Ethics

چکیده [English]

In recent years, research (although insufficient) has been conducted on the ethical issues of cyberspace and artificial intelligence in our society. However, the sustainability and dynamism of this emerging research field require an understanding of the weaknesses of these works (and, in general, any activities in this area) and finding solutions to address them. The aim of the present study, conducted in this context, is to identify and examine some of the shortcomings and to introduce the factors and contexts contributing to them, in order to facilitate their correction. The research method for data collection was library-based, and the analysis was conducted in a critical and analytical manner. The findings indicate that the research field of Information Technology Ethics in our country faces challenges such as late and insufficient entry, weak ethical analysis, fragmented research, a lack of research based on religious teachings, and a lack of appropriate communication with the target community. After examining these shortcomings, the article identifies issues such as the novelty of this research field, the shortage of researchers specializing in AKHFA, and the low activity in the space of scientific critique as factors or contexts contributing to these shortcomings."

کلیدواژه‌ها [English]

  • Information Technology Ethics
  • Applied Ethics
  • Islamic ethics
  • Research Ethics
  • Research Pathology