راهبردهای مواجهه با چالش‌های اخلاقی در مشاوره و روان‌درمانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی، گروه مشاوره، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

2 دانشیار گروه مشاوره، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

3 دانشیار، گروه مشاوره، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

4 استاد گروه مشاوره، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

چکیده

در این این تحقیق، راهبردهای مواجهه با چالش‌های اخلاقی در مشاوره و روان‌درمانی را از دید مشاوران بررسی شده است. روش‌شناسی این پژوهش کیفی و با رویکرد پدیدارشناختی بوده است. جامعه مورد پژوهش  نیز مشاورانی بوده‌اند که دست‌کم  پنج سال سابقه مشاوره - با حداقل مدرک کارشناسی ارشد - داشتند‌. از روش نمونه‌گیری نظری و هدفمند برای انتخاب نمونه پژوهش استفاده شد. داده‌ها از طریق مصاحبه عمیق نیمه‌ساختاریافته با 20 مشاور در گرایش‌های متفاوت به دست آمد. تحلیل داده‌های گردآوری‌شده به روش کلایزی انجام شد. بعد از تحلیل داده‌ها 47 مضمون فرعی، 5 مضمون اصلی شامل (منابع کمک‌کنندۀ بیرونی، منابع کمک‌کنندۀ درونی، عوامل کنترل‌گر درونی، عوامل کنترل‌گر بیرونی، و تشخیص تعارضات) به دست آمد. نتایج یافته‌های پژوهش، شامل راهبردهایی است که مشاوران در هنگام روبرو شدن با چالش‌های اخلاقی، راه‌گشا می‌دانستند و می‌تواند برای حلِّ چالش‌های اخلاقی این گروه مورد استفاده قرار گیرد. 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Strategies for Addressing Ethical Challenges in Counseling and Psychotherapy 

نویسندگان [English]

  • Nafiseh Hosseini biouky 1
  • Kiiumars Farahbakhsh 2
  • Hosein Salimi Bajestani 3
  • Masomeh Esmaieli Esmaieli 4
1 Ph.D. Candidate, Counseling Department, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
2 Associate Professor, Counseling Department, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran.
3 Associate Professor, Counseling Department, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran.
4 Professor, Counseling Department, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
چکیده [English]

This study examines strategies for addressing ethical challenges in counseling and psychotherapy from the perspective of counselors. The research methodology is qualitative, utilizing a phenomenological approach. The study's population consisted of counselors with at least five years of experience and a minimum educational qualification of a master's degree. The participants were selected using theoretical and purposive sampling methods. Data were collected through in-depth semi-structured interviews with 20 counselors from various specialties. The collected data were analyzed using Colaizzi's method. After analyzing the data, 47 sub-themes and 5 main themes were identified: (1) external supportive resources, (2) internal supportive resources, (3) internal controlling factors, (4) external controlling factors, and (5) conflict identification. The findings reveal strategies that counselors consider effective when facing ethical challenges, which can be utilized to address such challenges within this group.


کلیدواژه‌ها [English]

  • Ethical challenge
  • strategy
  • psychotherapy
  • counseling
فهرست منابع
اکبری، رضا. (۱۳۸۱). حل تعارضات بر پایه اخلاق فضیلت. فصلنامه دانشگاه قم، ۴(۸)، ۸۷۔۹۹. https://doi.org/10.22091/pfk.2007.286
امامی‌راد، احمد. (۱۳۹۱). معیارهای گزینش مشاور در اسلام. ماهنامه معرفت، ۱۷۶(۲۱)، ۳۲۔۵۰
امامی‌راد، احمد. (۱۳۹۲). مسائل اخلاقی در مشاوره اسلامی در رابطه با مراجعان. ماهنامه معرفت، ۱۹۲(۲۲)، ۹۵۔۱۱۳
امیری، علی‌نقی؛ همتی، محمد؛ مبینی، مهدی. (۱۳۹۸). اخلاق حرفه‌ای؛ ضرورتی سازمانی. دوفصلنامه معرفت اخلاقی، ۱(۴)، ۱۳۷۔۱۵۹
آذربایجانی، مسعود؛ صدرالحفاظی، علی. (۱۴۰۰). سنجش بنیان‌های روشی و شناختی نظام‌نامه اصول اخلاقی مشاوره ایالات متحده آمریکا. دوفصلنامه علمی مطالعات اسلام و روان‌شناسی، ۱۵(۲۹)، ۸۵۔۱۰۱. https://doi.org/10.30471/psy.2021.7125.1773
آرین‌پور، مهلا. (۱۳۹۴). الزامات و راهبردهای اخلاق حرفه‌ای در نظام آموزش عالی. فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، ۱۱(۴)، ۱۷۔۲۳. 20.1001.1.22517634.1395.11.4.3.7  
باقری‌فرد، محمدحسین؛ توکلی، عبدالله. (۱۴۰۲). طراحی الگوی توصیفی تصمیم‌گیری در چالش‌های اخلاقی در مدیریت با تأکید بر اخلاق کاربردی. دوفصلنامه علمی مطالعات دین، معنویت و مدیریت، ۱۰(۸)، ۲۵۷۔۲۷۹. https://doi.org/10.30471/im.2021.7127.1222  
بنی‌هاشمی، سید علی؛ علیزاده، حمید. (۱۳۹۵). ارزیابی و رتبه‌بندی معیارهای اخلاق حرفه‌ای و ارتباط آن با رضایت شغلی. فصلنامه اخلاق، ۱۳(۴۷)، ۱۰۳۔۱۲۷.https://doi.org/10.22081/jare.2017.45472.1009
بهرامی، محسن. (۱۳۹۱). تحلیل مفهومی تعارضات اخلاقی. فصلنامه اخلاق و تاریخ پزشکی، ۵(۲)، ۳۳۔۳۹.
بهرامی، محسن؛ فرامرز قراملکی، احد. (۱۳۹۱). تحلیل مفهومی تعارضات اخلاقی. مجله ایرانی اخلاق و تاریخ پزشکی، ۵(۲)، ۳۳۔۴۴
ثقه‌الاسلام، طاهره؛ عباسی، محمود؛ اسمایی، سیروان. (۱۳۹۰). حقوق و اخلاق در روان‌شناسی؛ از تدوین کدهای اخلاقی تا ضمانت اجرای قانونی. مجله حقوق پزشکی، ۵(۱۹)، ۴۷۔۸۸.
چوپانی، موسی؛ کرمی، مرتضی. (۱۳۹۷). معماری شایستگی‌های مشاوران مراکز مشاوره و خدمات روان‌شناسی: ارائه الگو مبتنی بر داده‌های کیفی (مطالعه موردی: مراکز مشاوره شمیم وابسته به نیروهای مسلح ج.ا.ا.). فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، ۳۷(۱۰)، ۱۔۴۰. https://doi.org/10.22054/qccpc.2019.36911.2001  
حیدری، کاظم؛ زارعی، کمال. (۱۳۹۲). سازمان و اخلاق حرفه‌ای. ماهنامه اصلاح و تربیت، ۱۴۰(۱۱) .
خاکی سوره، سیمین؛ پورزنجانی، اسماعیل؛ مشعوف، سهیل. (۱۳۹۵). ارتباط بین رعایت آیین اخلاق حرفه‌ای با کیفیت ارائه مراقبت از دیدگاه کارکنان پرستاری. فصلنامه آموزش و اخلاق در پرستاری، ۵(۲)، ۲۴۔۳۲.
دوران، بهناز؛ مجدیان، محمد؛ میرزایی، غلامرضا. (۱۳۹۱). بررسی چالش‌های اخلاقی روان‌شناسان نظامی. فصلنامه روان‌شناسی نظامی، ۳(۹)، ۲۹۔۳۸.
ذکایی، سعید. (۱۳۸۱). نظریه و روش تحقیقات کیفی. فصلنامه علوم اجتماعی، ۹(۱۷)، ۴۱۔۶۹
رفیعی هنر، حمید. (۱۳۹۲). اسلام، اخلاق و خودمهارگری. فصلنامه اخلاق وحیانی، ۳(۱)، ۱۴۸۔۱۷۰. https://dor.isc.ac/dor/20.1001.1.23833025.1391.2.2.6.8
سالاری‌فر، محمدرضا. (۱۴۰۱). چالش‌های اخلاقی در مشاوره و حل آن. فصلنامه اخلاق وحیانی، ۱۱(۳)، ۱۶۴۔۲۰۰. https://doi.org/10.22034/ethics.2022.154132
سپنچی، امیرعبدالرضا؛ عسکرنیا، سارا. (۱۳۹۸). اخلاق حرفه‌ای در حوزه روابط عمومی و عملکردهای آن. دوفصلنامه رسانه و فرهنگ، ۱(۹)، ۱۰۹۔۱۲۵.
سهرابی، سحر؛ کریمی، محمدصادق. (۱۳۹۹). بهبود اخلاق حرفه‌ای معلمان در نظام آموزشی. مجله پژوهش و مطالعات علوم انسانی، ۲(۱۱)، ۱۹۔۲۹.
شریف‌زاده، رحمان. (۱۴۰۱). اخلاق راهنمایی پژوهش؛ چالش‌ها و کدهای اخلاقی راهنمایی پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها در ایران. پردازش و مدیریت اطلاعات، ۳۸(۳)، ۷۱۵۔۷۴۴. https://doi.org/10.22034/jipm.2023.704396
شفیع‌آبادی، عبدالله. (۱۳۹۴). روش‌ها و فنون مشاوره. تهران: کتاب فکرنو.
صدرالحفاظی، سید علی؛ آذربایجانی، مسعود. (۱۴۰۰). سنجش بنیان‌های روشی و شناختی نظام‌نامه اصول اخلاقی مشاوره ایالات متحده آمریکا. دوفصلنامه مطالعات اسلام و روان‌شناسی، ۲۹(۱۵)، ۸۵۔۱۰۱. https://doi.org/10.30471/psy.2021.7125.1773
فرامرز قراملکی، احد. (۱۳۹۳). اخلاق حرفه‌ای. تهران: نشر.
فضیلت‌پور، مسعود؛ آربزی، محسن. (۱۴۰۱). مرور نظام‌مند بر مفهوم منش‌های اخلاقی. فصلنامه مطالعات اخلاق کاربردی، ۱(۱۲)، ۳۷۔۷۲.
قائدی، یحیی؛ امیری، معصومه؛ دیبا و اجاری، مریم. (۱۳۹۲). بررسی بنیادهای نظری اخلاق حرفه‌ای به منظور پیشنهاد چارچوبی برای تدوین آیین‌نامه اخلاق حرفه‌ای معلمان. تعلیم و تربیت، ۱۱۳.
کیانی، اردشیر؛ نوابی‌نژاد، شکوه؛ احمدی، خدابخش؛ انیسی، جعفر. (۱۳۹۲). ساخت و اعتباریابی مقیاس اخلاق حرفه‌ای مشاوران و روان‌شناسان. پژوهش‌های مشاوره، ۴۹(۱۳)، ۱۰۴۔۱۲۵.
محمدپور، احمد. (۱۳۹۲). روش تحقیق ضد روش، منطق و طرح در روش‌شناسی کیفی. تهران: انتشارات جامعه‌شناسان.
محمدی، مسلم؛ گل‌وردی، مهدی. (۱۳۹۲). مؤلفه‌های اخلاق حرفه‌ای در سازمان با الگو گرفتن از مبانی دینی. دوفصلنامه اسلام و مدیریت، ۲(۳)، ۱۶۱۔۱۸۰.
وحیدی، حسن؛ شفارودی، نرگس؛ جولایی، سودابه. (۱۳۹۸). تبیین راهکارهای ارتقاء عملکرد اخلاقی از دیدگاه کاردرمانگران در حیطه اختلال عملکرد جسمی بزرگسالان. فصلنامه علمی۔پژوهشی طب توانبخشی، ۱(۹)، ۲۰۹۔۲۱۶. https://doi.org/10.22037/jrm.2019.111909.2125
Chadwick, R. (2009). Professional ethics. In Routledge Encyclopedia of Philosophy (1st ed.). Routledge. https://doi.org/10.4324/9780415249126-L077-1
Werner, P. J. (2016). Moral Perception and the Contents of Experience. Journal of Moral Philosophy, 13(3), 294–317. https://doi.org/10.1163/17455243-4681063
Luke, C., Beeson, E. T., Miller, R., Field, T. A., & Jones, L. K. (2020). Counselors’ perceptions of ethical considerations for integrating neuroscience with counseling. The Professional Counselor, 10(2), 204–219. https://doi.org/10.15241/cl.10.2.204