نقش گروه‌های مرجع در اثربخشی امر به‌ معروف ‌و نهی ‌از منکر: تحلیل محتوای کیفی گزاره‌های قرآنی و حدیثی 

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه قرآن و حدیث. قم. ایران.

2 استادیار گروه جامعه‌شناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. قم. ایران.

3 دانشیار دانشگاه قرآن و حدیث، قم. ایران.

10.22034/ethics.2025.51130.1637

چکیده

گروه‌های مرجع یکی از عوامل مهم اثرگذار در هدایت و کنترل نگرش‌ها، رفتارها و انتخاب‌های افراد، هستند. پس قادرند نقش مهمی در اثربخشی امر به معروف و نهی از منکر داشته باشند. در این مقاله، با هدف بررسی این نقش مهم، به تحلیل محتوای کیفی و ترکیبی گزاره‌های قرآنی و حدیثی پرداخته شده است.  یافته‌های تحقیق، که بر اساس تحلیل روش‌مند و معتبر این متون استوار است، دو نکته کلیدی را آشکار می‌سازد: 1) تحلیل عمیق و گسترده اثرگذاری‌ گروه‌های مرجع در سطوح فردی، بین‌فردی و جمعی، و پیش‌بینی و طراحی راهکارهایی برای استفاده بهینه از ظرفیت‌های این گروه‌ها در جهت افزایش اثربخشی امر به معروف و نهی از منکر؛ 2) عنایت به عوامل مؤثر در تأثیرگذاری این گروه‌ها. این مقاله، گامی ابتدایی برای شناسایی عوامل اثربخشی امر به معروف و نهی از منکر و نوعی طرح مسئله‌ای پژوهشی برای جلب توجه محقّقان و نهادهای ذی‌ربط در جهت احیای این «ام الفرائض» فراموش شده و فراهم آوردن زمینه بهره‌گیری از برکات فوق العاده آن است.


کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Role of Reference Groups in the Efficacy of Enjoining Good and Forbidding Evil: A Qualitative Content Analysis of Quranic and Hadith Texts 

نویسندگان [English]

  • Morteza Haeri Shirazi 1
  • Ali Salimi 2
  • seied mohamad hosein tabatabaie 3
1 PhD Student, University of Quran and Hadith, Qom, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Sociology, Research Institute of Hawzeh and University, Qom, Iran.
3 Associate Professor, University of Quran and Hadith, Qom, Iran.
چکیده [English]

Reference groups play a significant role in shaping attitudes and influencing individual choices, making them critical in enhancing the effectiveness of enjoining good and forbidding wrong. This study aims to explore this crucial role by conducting a qualitative content analysis of Quranic and Hadith-based statements. The findings, derived from a systematic analysis of these texts, reveal two key points: (1) an in-depth and comprehensive understanding of the influence of reference groups at individual, interpersonal, and collective levels, along with strategies for optimizing their potential to improve the effectiveness of enjoining good and forbidding wrong; and (2) identifying the factors that contribute to the impact of these groups. This article serves as an initial step toward identifying the factors affecting the effectiveness of enjoining good and forbidding wrong and proposes a research agenda to draw the attention of scholars and relevant institutions to revive this neglected obligation.


کلیدواژه‌ها [English]

  • Enjoining Good and Forbidding Evil
  • Reference Groups
  • Effectiveness
  • Quranic and Hadith Perspectives
  • Qualitative-Integrative Content Analysis